Historia witaminy A
Witamina A była jedną z najwcześniej odkrytych witamin. Skutki jej niedoboru znane były już w starożytnym Egipcie, Grecji oraz Rzymie i określane były nazwą kurza ślepota lub ślepota zmierzchowa. Chorobę tę leczono podając gotowaną lub surową wątrobę. Dopiero na przełomie XIX i XX wieku udało się ustalić związek pomiędzy nieprawidłowym odżywianiem się i rozwojem kurzej ślepoty.
Witamina A w pokarmach
Głównym źródłem aktywnych form witaminy A w organizmie, jest spożywana z pokarmem pochodzenia roślinnego prowitamina A (głównie β-karoten). Innym bogatym źródłem witaminy A, jest wątroba zwierząt.
Najwięcej prowitaminy A zawierają m.in. pomidory, marchew, dynia, ziemniaki, zielone warzywa.
Do grupy produktów spożywczych o większej zawartości witaminy A, zaliczyć należy: nabiał (mleko, sery), wątróbka.
W organizmie ludzkim enzymem odpowiedzialnym za przekształcenie β-karotenu w retinal jest dioksygenaza β-karotenowa.
Witamina A - znaczenie fizjologiczne
Witamina A spełnia wiele ważnych fizjologicznych funkcji.
Funkcje retinolu (tylko on wykazuje pełną aktywność biologiczną) i retinalu:
-
Istotna rola w odbieraniu bodźców wzrokowych w siatkówce oka. Pochodna witaminy A, 11-cis retinal w pręcikach łączy się z białkiem opsyną, tworząc rodopsynę (purpurę wzrokową). Już nawet pojedynczy foton wzbudza fotoizomeracje 11-cis-retinalu do trans-retinalu co prowadzi do pobudzenia.
-
Odpowiada za integralność błon komórkowych.
-
Prawidłowe funkcjonowanie komórek tkanki nabłonkowej, zarówno pokrywających jak wydzielniczych i czuciowych.
-
Regulacja wzrostu tkanki nabłonkowej i innych komórek organizmu.
-
Utrzymuje prawidłowy stan skóry, włosów i paznokci.
-
Zapewnienie normalnego wzrostu kości i zębów przez regulację aktywności komórek tkanki kostnej.
-
Chroni nabłonek układu oddechowego przed drobnoustrojami.
-
Kwas retinowy:
odpowiada za prawidłowe wytwarzanie kolagenu typu IV i fosfatazy zasadowej, różnicowanie komórek: osteoblastów, keratynocytów, fibroblastów, spermatocytów i komórek pnia
działanie przeciwnowotworowe: w ostrych białaczkach szpikowych hamuje proliferację komórek, wzmaga wydzielanie TNF alfa i aktywuje limfocyty.
Witamina A pozwala zachować ładny wygląd twarzy. Co istotne działa antyoksydacyjnie i chroni komórki przez szkodliwym działaniem wolnych rodników. Witamina A jest polecana również osobom zmagającym się z trądzikiem. Dermatolodzy niejednokrotnie powtarzali, że w diecie należy uwzględnić składniki pokarmowe bogate w witaminę A. Warto również używać kosmetyków, w których skład wchodzi ta witamina.
Witamina A stanowi skuteczną broń w walce z rozstępami, przebarwieniami, bliznami, drobnymi ranami i siniakami. Poza tym jak udowodniono przeciwdziała zmarszczkom, stąd też znaleźć ją możemy w kosmetykach przeciwzmarszczkowych. Dodatkowo pomaga chronić zęby, tkanki organizmu i mięśnie. Niedobory witaminy A nie tylko prowadzą do wysuszenia błon śluzowych, ale również powodują rozwój trądziku pospolitego oraz bezpośrednio przyczyniają się do kruchości paznokci. Dodatkowo brak odpowiedniej ilości witaminy A w organizmie może doprowadzić do łuszczycy, przesuszenia skóry, osłabienia wzroku, trądziku oraz łysienia plackowatego.
Karotenoidy są przeciwutleniaczami i działają na ogół umiarkowanie przeciwnowotworowo, jednak duże dawki syntetycznego β-karotenu, zarówno u palaczy, jak i zwierząt laboratoryjnych poddanych ekspozycji na dym tytoniowy, powodują zwiększenie częstości występowania raka płuca.
Gdy komórki organizmu potrzebują retinolu to zostaje on uwolniony z wątroby do krążenia ogólnego.
Dzienne zapotrzebowanie ludzkiego organizmu na witaminę A jest określane na około 1 mg.
Witamina A - niedobory
Niedobór witaminy A wywołuje keratynizację nabłonków:
-
oka
-
dróg oddechowych
-
dróg pokarmowych
-
rogówki
Skutki niedoboru witaminy A to:
-
kseroftalmia – wysychanie spojówek i rogówek
-
kruche, wolno rosnące paznokcie
-
suchość skóry, czasem objawiająca się zaczerwionymi obszarami
-
brak apetytu
-
ślepota zmierzchowa (tzw. "kurza ślepota")
-
pogorszenie wzroku
-
zahamowanie wzrostu
-
zanikanie nabłonków
-
łuszczyca
-
rogowiec dłoni i stóp
-
trądzik pospolity
-
łysienie plackowate
-
skłonności do biegunek
-
złe samopoczucie
-
zły wygląd
W krajach, gdzie głównym składnikiem diety jest ryż, witamina A jest dostarczana do organizmu w stanowczo niedostatecznych ilościach. Aby zwiększyć podaż naturalnej witaminy A w tych krajach, wyprodukowany został metodami inżynierii genetycznej tzw. "złoty ryż", który zawiera geny z kukurydzy kodujące prowitaminę A. Twierdzi się, iż przy typowym spożyciu, ryż ten powinien zapewniać w połowie zapotrzebowanie organizmu na witamina A.
Witamina A - zatrucie ostre
Wątroby niektórych zwierząt, szczególnie polarnych, często zawierają toksyczne dla ludzi ilości witaminy A w ilościach toksycznych dla ludzi. Pierwsza udokumentowana śmierć (Xavier Mertz, naukowiec szwajcarski) spowodowana hiperwitaminozą A nastąpiła w styczniu 1913 podczas wyprawy na Antarktydę. Mertz, po stracie zapasów żywności, został zmuszony zjeść psy pociągowe[6].
Wątroba niedźwiedzia polarnego zawiera śmiertelną dla człowieka ilość witaminy A (w 500 g produktu 9 000 000 IU wit. A)
Objawy ostrego zatrucia powodują prawdopodobnie wskutek wzrostu ciśnienia śródczaszkowego:
c.d.n.
|
Vital A
(W SKŁADZIE WITAMINA A)
ODPORNOŚĆ, WIRUSY, INFEKCJE, ALERGIA, SZKORBUT, NADCIŚNIENIE.
qProtect
(W SKŁADZIE WITAMINA A)
ALERGIE, MIGRENA, ASTMA, NADWAGA, NOWOTWORY, DEPRESJA, KONCENTRACJA, PAMIĘĆ, WITALNOŚĆ.
New Life
(W SKŁADZIE WITAMINA A)
PREPARAT NATURALNY, DLA KOBIET PRZYGOTOWUJĄCYCH SIĘ DO CIĄŻY, DLA KOBIET W CIĄŻY, ORAZ DLA MATEK KARMIĄCYCH PIERSIĄ.
Full Spectrum
(W SKŁADZIE WITAMINA A)
PAMIĘĆ, KONCENTRACJA, PAZNOKCIE, WŁOSY, URODA, WZMOCNIENIE ORGANIZMU.
Senior Formula
(W SKŁADZIE WITAMINA A)
CUKRZYCA, OCZY, MIAŻDŻYCA, SERCE, NADCIŚNIENIE, ŻYLAKI, WĄTROBA, UKŁAD TRAWIENNY, WRZODY ŻOŁĄDKA I DWUNASTNICY, PASOŻYTY.
MenopausalFormula
(W SKŁADZIE WITAMINA A)
MENOPAUZA, NADCIŚNIENIE TĘTNICZE, UDERZENIA GORĄCA, NADMIERNE POCENIE SIĘ, CUKRZYCA.
Lion Kids + Vit. D
(W SKŁADZIE WITAMINA A)
BETA-KAROTEN, WITAMINY D, E, C, WITAMINY Z GRUPY B, A, ORAZ SKŁADNIKI MINERALNE: WAPŃ, FOSFOR, JOD, ŻELAZO, MAGNEZ, MIEDŹ, CYNK, MAGNEZ, POTAS, SELEN I CHROM.
Mega Protect 4Life
(W SKŁADZIE WITAMINA A)
ALERGIE, MIGRENA, ASTMA, NADWAGA, NOWOTWORY, DEPRESJA, KONCENTRACJA, PAMIĘĆ, WITALNOŚĆ.
|